• Τι είναι η καταγωγή των εμπορευμάτων και πως διακρίνεται;

Οι κανόνες της καταγωγής προσδιορίζουν τα στοιχεία με βάση τα οποία ένα εμπόρευμα θεωρείται ότι έχει παραχθεί ή κατασκευασθεί σε μία χώρα ή μία ομάδα χωρών. Με άλλα λόγια η καταγωγή είναι η εθνικότητα των εμπορευμάτων. Υπάρχουν δύο είδη καταγωγής:

1.Η κοινή καταγωγή

2.Η προτιμησιακή καταγωγή

 

Η κοινή καταγωγή βασίζεται σε κανόνες που θεσπίζονται σε διεθνές επίπεδο (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων). Στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι κανόνες αυτοί εφαρμόζονται στα πλαίσια του Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα (ΚΤΚ) προκειμένου να εξασφαλισθεί η τήρηση των απαγορεύσεων και περιορισμών εισαγωγής ή εξαγωγής που λαμβάνονται στα πλαίσια της εμπορικής πολιτικής (εμπορικές ποσοστώσεις, δασμοί αντιντάμπιγκ) Οι κανόνες που ισχύουν σε παγκόσμιο επίπεδο ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο τα εμπορεύματα υπόκεινται στους κανόνες εμπορικής πολιτικής και κυρίως τους κανόνες για τις απαγορεύσεις ή περιορισμούς στην εισαγωγή τους σε ορισμένες χώρες. Η ρυθμιζόμενη με τους κανόνες αυτούς καταγωγή καλείται κοινή καταγωγή. Η καταγωγή που ρυθμίζεται με τους κανόνες που καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα εμπορεύματα θα έχουν προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση κατά την εισαγωγή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται προτιμησιακή καταγωγή.

 

 

  • Σε ποιες περιπτώσεις εξετάζεται η κοινή καταγωγή;

Η κοινή καταγωγή εξετάζεται όταν για ένα εμπόρευμα έχουν θεσπισθεί ορισμένα μέτρα που συνιστούν απαγορεύσεις ή περιορισμούς εισαγωγής (εμπάργκο, εμπορικές ποσοστώσεις), καθώς και δασμούς αντιντάμπιγκ ή αντισταθμιστικούς δασμούς. Η απόδειξη της χώρας καταγωγής γίνεται με προσκόμιση ενός πιστοποιητικού καταγωγής (certificate of origin) το οποίο εκδίδεται από την αρμόδια αρχή της χώρας καταγωγής.

 

 

  • Πώς αποκτάται η κοινή καταγωγή.

Βασικός κανόνας της καταγωγής (κοινής και προτιμησιακής) είναι η πλήρης παραγωγή ενός εμπορεύματος σε μια χώρα.

Όταν χρησιμοποιούνται ύλες που κατάγονται από άλλες χώρες αυτές, η καταγωγή θεωρείται ότι αποκτάται στη χώρα όπου έχει πραγματοποιηθεί η τελευταία ουσιώδης μεταποίηση αυτών των υλών.

 

 

  • Σε ποιες περιπτώσεις εξετάζεται η προτιμησιακή καταγωγή;

Η προτιμησιακή καταγωγή εξετάζεται όταν ένα εισαγόμενο εμπόρευμα διασαφίζεται με προτιμησιακό δασμολογικό καθεστώς και ο διασαφιστής ζητά την εφαρμογή ευνοϊκού δασμού λόγω της καταγωγής του εισαγομένου εμπορεύματος. Η απόδειξη της χώρας καταγωγής γίνεται με την προσκόμιση ενός πιστοποιητικού προτιμησιακής καταγωγής το οποίο εκδίδεται από τη χώρα καταγωγής. Ανάλογα με το προτιμησιακό καθεστώς που εφαρμόζεται υπάρχουν δύο είδη προτιμησιακών πιστοποιητικών καταγωγής.

Το πιστοποιητικό EUR 1 ή EUR 2 ή EUR MED για τα εμπορεύματα που κατάγονται από τις χώρες για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει δασμολογική προτιμησιακή μεταχείριση.

Το πιστοποιητικό τύπου Α. για τα εμπορεύματα που κατάγονται από τις χώρες οι οποίες έχουν ενταχθεί σε ένα διεθνές προτιμησιακό σύστημα. (Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων = General Preferential System (GPS)

 

 

  • Πώς αποκτάται η προτιμησιακή καταγωγή;

Κατ’ αρχήν ισχύει ο κανόνας της πλήρους παραγωγής του εμπορεύματος σε μια χώρα. Όταν χρησιμοποιούνται ύλες που κατάγονται από άλλες χώρες αυτές αποκτούν την καταγωγή στη χώρα που μεταποιήθηκαν όταν υπέστησαν ουσιώδη μεταποίηση ή για ορισμένες περιπτώσεις σύμφωνα με ειδικούς κανόνες που καθορίζονται στις ΔΕΚΤΚ. Σε ορισμένες περιπτώσεις στις συμφωνίες για προτιμησιακή μεταχείριση καθορίζονται ειδικοί κανόνες οι οποίες περιέχονται σε ειδικά πρωτόκολλα καταγωγής των συμφωνιών.

 

 

  • Τι είναι σώρευση καταγωγής και πώς λειτουργεί;

Σώρευση καταγωγής είναι το σύστημα που επιτρέπει τα προϊόντα μιας χώρας Α να χρησιμοποιούνται στην παραγωγή εμπορευμάτων ή να ενσωματώνονται στα εμπορεύματα μιας άλλης Β και να αποκτούν την καταγωγή της τελευταίας χώρας Β. Για να γίνει αυτό απαιτείται να υπάρχει ειδική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Η σώρευση μπορεί να είναι

Διμερής. Όταν υπάρχει συμφωνία σώρευσης μεταξύ δύο χωρών.

Διαγώνιος. Όταν υπάρχει συμφωνία μεταξύ περισσότερων των δύο χωρών. Χώρες Α,Β, Γ συνάπτουν συμφωνία σώρευσης η Α με τη Β, η Α με τη Γ και η Β με τη Γ. Αν υπάρχουν περισσότερες χώρες τότε πρέπει κάθε χώρα να συνάπτει συμφωνίες με όλες τις άλλες. Τέτοια σώρευση εφαρμόζεται στην Πανευρω-μεσογειακή ζώνη, που περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Ένωση και πολλές χώρες της Μεσογείου και της Ευρώπης.

Πλήρης. Όταν όλες οι χώρες που μετέχουν στο σύστημα συμφωνούν να εφαρμόζονται πιο χαλαροί κανόνες στην απόκτηση της καταγωγής. Τέτοια σώρευση εφαρμόζεται μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ενιαίου Οικονομικού Χώρου (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Λιχτενστάιν) ή με τις Υπερπόντιες χώρες και εδάφη ή με τις χώρες της συμφωνίας Αφρικής Καραϊβικής Ειρηνικού.